Πρωτοβουλία για τη συγκρότηση Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου του Ελληνικού δημόσιου χρέους

του Κώστα Νικολάου

Η πρωτοβουλία που δημιουργήθηκε για τη συγκρότηση Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου (ΕΛΕ) του Ελληνικού δημόσιου χρέους, έδωσε στη δημοσιότητα το κείμενο της έκκλησής της στις 3 Μαρτίου 2011. Ο σκοπός της ΕΛΕ είναι να εξακριβωθούν τα αίτια του δημόσιου χρέους, οι όροι με τους οποίους έχουν συναφθεί τα δάνεια, η χρήση των δανείων και με βάση τα συμπεράσματα, που θα προκύψουν, να διαμορφώσει προτάσεις για την αντιμετώπιση του χρέους, και του τμήματος εκείνου που θα αποδειχθεί παράνομο, μη νομιμοποιημένο ή απεχθές, και να διαπιστώσει ποιοι έχουν ευθύνες για τη σύναψη προβληματικών συμβάσεων χρέους.

Η επιτυχία της ΕΛΕ θα εξαρτηθεί αποφασιστικά και από το κατά πόσο θα συμβάλει στη δημιουργία κινημάτων κατά του χρέους, που θα πάρουν εκείνα την πρωτοβουλία για την αντιμετώπισή του με βάση τα συμφέροντα του ελληνικού λαού, απονομιμοποιώντας τους σχεδιασμούς των δανειστών, της κυβέρνησης και της Ε.Ε. να χειριστούν το χρέος με «επιμηκύνσεις» και «αναδιαρθρώσεις» που θα συνοδεύονται με την επιβολή ενός «αέναου» Μνημόνιου το οποίο θα οδηγεί στη διαχρονική μείωση μισθών και συντάξεων, στη φτώχεια, την ανεργία, την κατάρρευση και πλήρη εμπορευματοποίηση των δημόσιων κοινωνικών αγαθών της παιδείας και της υγείας, στην πώληση της δημόσιας περιουσίας και τελικά στην πρόκληση μιας τεράστιας κοινωνικής καταστροφής.

Η ΕΛΕ έρχεται να καλύψει το δημοκρατικό έλλειμμα που υπάρχει, καθώς οι λαοί που καλούνται να φέρουν σε πέρας το κόστος των προγραμμάτων της Ε.Ε., έχουν πλήρη έλλειψη ενημέρωσης, ενώ φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως πρότυπο και για άλλες χώρες της ευρωζώνης

Το κείμενο έχει ήδη συγκεντρώσει πάνω από 5000 υπογραφές από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Μεταξύ των διεθνών συμμετοχών περιλαμβάνονται ενδεικτικά οι: N. Chomsky (καθηγητής MIT, ΗΠΑ), S. Amin (οικονομολόγος), T. Ali (συγγραφέας, εκδότης του New Left Review), J. Batou (καθηγητής, Λωζάνη), T. Benn (πρ. Βουλευτής Εργατικού Κόμματος, Αγγλία), G. Dymski (οικονομολόγος, Παν/μιο Kαλιφόρνια), J. Sapir (καθηγητής, Οικονομικό Παν/μιο Μόσχας), S. Zizek (καθηγητής, κοινωνιολόγος, Λουμπλιάνα), J. Machado (καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας και Μακρο-οικονομικών, Βραζιλία), M. Harnecker (πολιτική επιστήμονας, κοινωνιολόγος), G. Irvin (οικονομολόγος), G. Duménil (οικονομολόγος, πρώην Διευθυντής Ερευνών CNRS, Γαλλία), C. Lapavitsas (οικονομολόγος), R. Wolff (καθηγητής, Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης), J. Ziegler (αντιπρόεδρος συμβουλευτικής επιτροπής του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ΟΗΕ), G.Zimmer (Ευρωβουλευτής, Die Linke, Γερμανία).

Διαρκής ενημέρωση για τις δραστηριότητες της ΕΛΕ καθώς και δυνατότητα υπογραφής του κειμένου υπάρχουν στη διεύθυνση: http://www.elegr.gr/

Το κείμενο της έκκλησης παρουσιάζεται παρακάτω.

Έκκληση για σχηματισμό επιτροπής λογιστικού ελέγχου επί του ελληνικού δημόσιου χρέους

Οι υπογράφοντες πιστεύουμε ότι υπάρχει επιτακτική ανάγκη να δημιουργηθεί Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου (ΕΛΕ) η οποία θα εξετάσει το ελληνικό δημόσιο χρέος. Η τρέχουσα πολιτική της ΕΕ και του ΔΝΤ για την αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους έχει επιφέρει μεγάλο κοινωνικό κόστος στην Ελλάδα. Κατά συνέπεια ο ελληνικός λαός έχει δημοκρατικό δικαίωμα να απαιτήσει πλήρη πληροφόρηση όσον αφορά το χρέος που είναι δημόσιο, ή εγγυημένο από το κράτος.

Ο σκοπός της ΕΛΕ θα είναι η εξακρίβωση των αιτίων του δημόσιου χρέους, των όρων με τους οποίους έχει συναφθεί, καθώς και της χρήσης των δανείων. Στη βάση των συμπερασμάτων της η ΕΛΕ θα διαμορφώσει κατάλληλες προτάσεις για την αντιμετώπιση του χρέους, συμπεριλαμβανομένου του χρέους που θα αποδειχθεί παράνομο, μη νομιμοποιημένο, ή απεχθές. Η επιδίωξη της ΕΛΕ θα είναι να συνδράμει την Ελλάδα ώστε να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αντιμετωπίσει το βάρος του χρέους. Η ΕΛΕ θα επιχειρήσει επίσης να διαπιστώσει ευθύνες για τις προβληματικές συμβάσεις χρέους.

Το δημόσιο και το ιδιωτικό χρέος βρίσκονται στην καρδιά της κρίσης της Ευρωζώνης. Η παγκόσμια κρίση που ξεκίνησε το 2007 πήρε τη μορφή κρίσης χρέους της περιφέρειας της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με τον τελευταίο προϋπολογισμό, το ελληνικό δημόσιο χρέος αναμένεται να αυξηθεί από 299 δις ευρώ (ή 127% του ΑΕΠ) το 2009 σε 362 δις ευρώ (ή 159% του ΑΕΠ) το 2011. Η διόγκωση του δημόσιου χρέους επέτεινε τον κίνδυνο εθνικής χρεοκοπίας των περιφερειακών χωρών και αύξησε τις πιθανότητες τραπεζικής χρεοκοπίας στην Ευρώπη. Η ΕΕ, σε συμφωνία με εθνικές κυβερνήσεις, αντέδρασε υιοθετώντας προγράμματα διάσωσης που διευκολύνουν τον προσωρινό δανεισμό των κρατών της Ευρωζώνης και προστατεύουν τις τράπεζες. Αλλά τα μέτρα αυτά δεν κατάφεραν να καθησυχάσουν τις χρηματοπιστωτικές αγορές, με συνέπεια τα επιτόκια δανεισμού των περιφερειακών χωρών να συνεχίσουν να ανεβαίνουν. Επιπλέον, το αντίτιμο των προγραμμάτων ήταν η λιτότητα. Η Ελλάδα, η Ιρλανδία και άλλες χώρες αναγκάστηκαν να περικόψουν μισθούς και συντάξεις, να μειώσουν τις δημόσιες δαπάνες, να συρρικνώσουν τις παροχές πρόνοιας, να ιδιωτικοποιήσουν δημόσιες επιχειρήσεις και να απελευθερώσουν τις αγορές. Αναπόφευκτα θα υπάρξει και περαιτέρω κοινωνικό κόστος λόγω αύξησης της ανεργίας, χρεοκοπίας επιχειρήσεων και συρρίκνωσης της παραγωγής.

Η Ελλάδα βρέθηκε στο επίκεντρο των προγραμμάτων διάσωσης της ΕΕ, αλλά ο ελληνικός λαός έχει κρατηθεί στο σκοτάδι όσον αφορά τη σύνθεση και τους όρους του δημόσιου χρέους. Η έλλειψη ενημέρωσης συνιστά θεμελιώδη αποτυχία των δημοκρατικών διαδικασιών. Οι λαοί που καλούνται να φέρουν το κόστος των προγραμμάτων της ΕΕ έχουν δημοκρατικό δικαίωμα στην πλήρη πληροφόρηση.

Η ΕΛΕ μπορεί να συμβάλλει στην αναπλήρωση του δημοκρατικού αυτού ελλείμματος. Μπορεί επίσης να ενθαρρύνει τη συμμετοχή ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων στην ανάπτυξη κινημάτων για την αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους. Η επιτροπή θα είναι διεθνής και θα αποτελείται από ορκωτούς λογιστές του χρέους και των δημόσιων οικονομικών, από νομικούς, οικονομολόγους, αντιπρόσωπους των εργατικών οργανώσεων και μέλη των οργανώσεων την κοινωνίας των πολιτών. Θα είναι ανεξάρτητη από τα πολιτικά κόμματα, αλλά δεν θα αποκλείει τη συμμετοχή πολιτικών, αρκεί να συμφωνούν με τους σκοπούς της. Η ΕΛΕ θα διασφαλίζει την ύπαρξη εξειδικευμένης γνώσης και θα εγγυάται τον δημοκρατικό έλεγχο καθώς και το υπόλογο όλων των εμπλεκομένων.

Για να επιτύχει το στόχο της η ΕΛΕ θα πρέπει να έχει πλήρη διαχρονική πρόσβαση στις συμβάσεις και εκδόσεις δημόσιου χρέους, συμπεριλαμβανομένων των εκδόσεων ομολόγων, αλλά και διμερούς, πολυμερούς, ή άλλης μορφής χρέους και κρατικών υποχρεώσεων. Θα πρέπει να έχει τις απαραίτητες αρμοδιότητες ώστε να θέτει στη διάθεσή της όλα τα έγγραφα που κρίνει απαραίτητα για να επιτελέσει το έργο της. Θα πρέπει επίσης να θεσμοθετηθούν πρόσφοροι τρόποι ώστε να μπορεί να καλεί προς εξέταση δημόσιους λειτουργούς, όπως και να ανοίγει, μετά από αιτιολογημένο αίτημά της και δικαστική συνδρομή, τραπεζικούς λογαριασμούς, ιδίως λογαριασμούς του δημοσίου σε ιδιωτικές τράπεζες και στην Τράπεζα της Ελλάδας. Θα πρέπει, τέλος, να διαθέτει επαρκές χρονικό διάστημα για να μελετήσει τις συμβάσεις και να εξαγάγει το πόρισμά της.

Η δημιουργία διεθνούς και ανεξάρτητης ΕΛΕ για το ελληνικό δημόσιο χρέος αποτελεί αναντίρρητη ανάγκη. Είναι επίσης δημοκρατική απαίτηση του ελληνικού λαού που σηκώνει το βάρος της κρίσης και θέλει να γνωρίζει τις αιτίες της. Από όλες τις απόψεις η ελληνική ΕΛΕ θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πρότυπο και για άλλες χώρες της Ευρωζώνης.