Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου 2016

Η φύση της εργασίας στο συνεταιρισμό: Ούτε αφεντικά, ούτε μισθωτοί-υπάλληλοι, αλλά ελεύθεροι συνεταιρισμένοι δημιουργοί

του Κώστα Νικολάου

Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της κοινωνικής ταυτότητας ενός συνεταιρισμού είναι η φύση της εργασίας που ασκείται στο πλαίσιο της οικονομικής του δραστηριότητας. Αυτό δεν είναι απλά ένα οικονομικό ή τεχνικό ζήτημα. Όπως ένας συνεταιρισμός έχει διπλή φύση, οικονομική και κοινωνική, έτσι και η εργασία σε αυτόν δεν είναι απλά ένα οικονομικό του χαρακτηριστικό, αλλά και κοινωνικό. Εδώ το κοινωνικό νοείται με την καθολική (ολοκληρωμένη) έννοια του όρου, που περιλαμβάνει το οικονομικό, πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο και τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις.

Τι είναι ο αμειβόμενος εργαζόμενος συνεταιριστής, δηλαδή, το μέλος του συνεταιρισμού που εργάζεται και αμείβεται γι’ αυτό; Είναι αφεντικό ή μισθωτός υπάλληλος ή ταυτόχρονα αφεντικό και μισθωτός υπάλληλος ή αυτοαπασχολούμενος ή κάτι άλλο; Ποια είναι η κοινωνική σημασία της εργασίας, που ασκείται στο συνεταιρισμό χωρίς να αμείβεται (συνήθως ονομαζόμενη εθελοντική) και ποια η σχέση της με την αμειβόμενη; Πως σχετίζεται η φύση της εργασίας στο συνεταιρισμό με το κοινωνικό όραμα που φέρουν οι συνεταιρισμοί της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας;

Στο κείμενο που ακολουθεί επιχειρείται να απαντηθούν – μεταξύ άλλων – τα παραπάνω ερωτήματα αξιοποιώντας τη θεωρία και την πράξη του διεθνούς συνεταιριστικού κινήματος, καθώς και τα φιλοσοφικά και επιστημονικά θεμέλια της διαλεκτικής.