Δευτέρα 27 Ιουνίου 2011

Η κρίση και η Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία

του Κώστα Νικολάου

Η χρονική περίοδος μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο: 1946-75, θεωρείται παγκόσμια η χρυσή εποχή του καπιταλισμού, η «ένδοξη τριακονταετία». Ήταν χρυσή για το σύνολο της αστικής τάξης, ιδιαίτερα για το τραπεζικό και χρηματιστηριακό της τμήμα, αλλά και για πλατύτερα λαϊκά στρώματα (J. Fourastié, “Les trente glorieuses”, Ed. Fayard, 1979). Αυτό συνέβη χάρη στο μεγάλο μυστικό της μεγέθυνσης (και όχι ανάπτυξης όπως συνήθως λέγεται), που ήταν: να παράγουμε πολύ και να καταναλώνουμε πολύ. Το σπάσιμο της αλληλουχίας ανάμεσα σ’ αυτούς τους δύο πόλους της οικονομικής ζωής, γέννησε την κρίση του καπιταλιστικού συστήματος (D. Clerc, A. Lipietz, J. Satre-Buisson, “La crise”, Ed. Syros, 1983).
   Η σημερινή φάση όξυνσης αυτής της οικονομικής κρίσης είναι αποτέλεσμα της άνευ προηγουμένου επιθετικής πολιτικής του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου με δραματικές επιπτώσεις στην οικονομία (πλήρης απορρύθμιση), στην κοινωνία (ανεργία, φτώχεια, διάλυση κοινωνικού ιστού), στην προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και στην ίδια τη δημοκρατία, διότι «αυτοί που ελέγχουν την πίστωση ενός έθνους καθοδηγούν την πολιτική των κυβερνήσεων και κρατούν στη χούφτα τους τη μοίρα των ανθρώπων» (P. Grignon, “Money as debt”, 2006).
   Στην Ελλάδα, με την πολιτική σημαία του διαφόρων χρωμάτων νεοφιλελευθερισμού, βιώνουμε μια πρωτοφανή ιστορικά επίθεση του μικρότερου αλλά και πλουσιότερου ποσοστού της κοινωνίας εναντίον της συντριπτικής πλειονότητας του πληθυσμού. Βιώνουμε μια τεράστια μεταφορά πλούτου από τους εργαζόμενους και τους μικρομεσαίους στα χέρια λίγων.

Τρίτη 14 Ιουνίου 2011

Κατασκευή συναίνεσης και απόκρυψη κερδοσκοπίας: Οι δύο μύθοι ότι δεν παράγουμε τίποτα και δεν υπάρχουν λεφτά

του Κώστα Νικολάου

Όλες οι οικονομικές, πολιτικές και ιδεολογικές δυνάμεις του διεθνώς αποτυχημένου και καταρρέοντος νεοφιλελευθερισμού προσπαθούν να επιβάλλουν την πολιτική τους για την «αντιμετώπιση» της κρίσης στηριζόμενοι στη μαζική διάδοση και επικράτηση διαφόρων μύθων, μεταξύ των οποίων εξέχουσα θέση κατέχουν ο μύθος ότι σαν χώρα δεν παράγουμε τίποτα και ο μύθος ότι δεν υπάρχουν λεφτά. Συνοδευτικά στοιχεία αυτών των μύθων είναι οι ισχυρισμοί ότι ο Ελληνικός λαός είναι ένας λαός διεφθαρμένων, κλεφτών, τεμπέληδων, βολεψάκηδων, χαβαλετζήδων κλπ, ότι δεν κάνει τίποτα άξιο λόγου και φυσικά, ότι ζει με δανεικά.
   Η επιτυχής έκβαση της παραπάνω προσπάθειας θα έχει σαν συνέπεια την κατασκευή ενός λαού, που θα συναινέσει και θα αποδεχθεί τα πάντα, αφού τίποτα δεν παράγει, άρα κέρδη δεν υπάρχουν και φυσικά, λεφτά δεν υπάρχουν.
   Μήπως όμως παράγουμε πολλά μεν, αλλά ο παραγόμενος πλούτος στην Ελλάδα γίνεται στο μεγαλύτερο μέρος του κέρδη και μάλιστα σχεδόν αφορολόγητα και έτσι αναγκαζόμαστε να δανειζόμαστε και γι’ αυτό δημιουργήθηκε το χρέος;