Το νερό ως κοινό αγαθό

του Κώστα Νικολάου στην "Αυγή", 17.12.2017

Η ιδιωτικοποίηση της ύδρευσης και αποχέτευσης αποτελεί μέρος της επιχειρούμενης ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης των κοινών αγαθών. Η ιδιωτικοποίηση των κοινών αγαθών είναι συστατικό στοιχείο της πολιτικής του νεοφιλελευθερισμού, ο οποίος είναι εδώ και χρόνια η κυρίαρχη επιλογή του συστήματος, διότι εξασφαλίζει υπερσυσσώρευση κεφαλαίου και κερδών στα χέρια λίγων εταιρειών διαμέσου του μηχανισμού της υπερχρέωσης κρατών και πολιτών (χρεοκρατία) και συνεπακόλουθα, ακόμα μεγαλύτερη συγκέντρωση πολιτικής εξουσίας στα χέρια των ιδίων (εταιρειοκρατία αντί για δημοκρατία).
        Το νερό αντιμετωπίζεται ως κοινό αγαθό ανά τους αιώνες, από τα αρχαία χρόνια σε όλους τους πολιτισμούς του κόσμου και μέχρι σήμερα σε αρκετά μέρη του πλανήτη. Κι αυτό συνέβαινε και συμβαίνει όταν η διαχείρισή του είναι κοινωνική και αποκεντρωμένη σε επίπεδο κοινότητας με άμεση συμμετοχή των πολιτών, με ελεύθερη πρόσβαση για όλους και με σεβασμό στον κύκλο του νερού στη φύση.
Το πρώτο βήμα για την ιδιωτικοποίηση του νερού έγινε ιστορικά και σε όλο τον κόσμο, όταν η ιδιοκτησία και η διαχείρισή του πέρασε σε κάποια συγκεντρωτική δομή: είτε κεντρικό κράτος είτε τοπικές και περιφερειακές αρχές. Αυτό σηματοδότησε την χρησιμοποίησή του για άδικη έμμεση φορολόγηση από τις συγκεντρωτικές δομές ή το άνοιγμα του δρόμου για την ιδιωτικοποίησή του και την αποκόμιση κερδών από εταιρίες. Ταυτόχρονα, σηματοδότησε την κατάργηση της δημοκρατίας του νερού και τον συγκεντρωτικό και πέρα από τους πολίτες έλεγχό του, που τελικά σημαίνει έλεγχο της ζωής τους.

Εκδήλωση και παρουσίαση βιβλίου για το νερό στο Ηράκλειο Αττικής

Το νερό στα χέρια των πολιτών: η σιωπηλή επανάσταση

Συνέντευξη του Κώστα Νικολάου στην Ιωάννα Σωτήρχου, Εφημερίδα των Συντακτών, 4.12.2017

Οταν εδώ μιλάμε για ιδιωτικοποιήσεις φυσικών πόρων, σε κάποια άλλα μέρη οι πολίτες μέσω συνεταιρισμών έχουν κατορθώσει να τους διαχειρίζονται συλλογικά.

Η «δημοκρατία του νερού» εκτείνεται σε χιλιάδες παραδείγματα συνεταιρισμών νερού σε όλον τον κόσμο: ΗΠΑ, Καναδάς, Λατινική Αμερική -Χιλή, Κολομβία, Βραζιλία, Αργεντινή, Μεξικό, Βολιβία- και Ευρώπη -Φινλανδία, Δανία, Αυστρία κ.α.

Ομως αυτά τα παραδείγματα δεν απασχολούν τον δημόσιο λόγο που μονοπωλείται από άλλες επιταγές.

«Παρά τον σημαντικό αριθμό επιτυχημένων συνεταιρισμών νερού σε παγκόσμιο επίπεδο, οι διεθνείς πολιτικές συζητήσεις τούς έχουν παρακάμψει σε μεγάλο βαθμό. Γιατί άραγε;» αναρωτιέται ο συνομιλητής μας αφήνοντας το ερώτημα να αιωρείται για να μας βάζει σε σκέψεις.

Για αυτή τη «σιωπηλή επανάσταση», όπως τη χαρακτηρίζει, μιλήσαμε με τον καθηγητή Κώστα Νικολάου, συνιδρυτή του Λαϊκού Πανεπιστημίου Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας και μέλος αρκετών κοινωνικών συνεταιρισμών, με αφορμή το καινούργιο του βιβλίο «Το Νερό ως Κοινό Αγαθό, πέρα από τις Εταιρίες και το Κράτος», Εκδόσεις Λαϊκό Πανεπιστήμιο Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας «UnivSSE Coop».

Στην κουβέντα μας, πέρα από το παγκόσμιο κίνημα, θίξαμε το όραμα για τη δημοκρατία του νερού αλλά και την κατάσταση στην Ελλάδα. 

Η Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία (Κ.ΑΛ.Ο.) με αριθμούς στην Ευρώπη

Παρουσίαση βιβλίου για το νερό στη Θεσσαλονίκη

Παρουσίαση βιβλίου για το νερό στην Αθήνα

4η Πανελλαδική Συνάντηση Δικτύωσης συνεργατικών εγχειρημάτων ΚΑΛΟ

Πόλεμος για το Νερό: Ο αποσιωποιημένος περιβαλλοντικός παράγοντας

του Κώστα Νικολάου

“Νερό! Δεν έχεις ούτε γεύση, ούτε χρώμα, ούτε άρωμα, δεν μπορεί κανείς να σε ορίσει, σε γεύεται χωρίς να σε γνωρίζει. Δεν είσαι απαραίτητο στη ζωή: είσαι η ζωή ….. Είσαι ο μεγαλύτερος πλούτος που υπάρχει στον κόσμο” [1].

Το νερό αποτελεί θεμελιώδες συστατικό της ζωής. Χωρίς νερό δεν υπάρχει ζωή στον πλανήτη. Αυτή η κοινή διαπίστωση διατρέχει όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, από την αρχαιότητα (ύδωρ αρχή πάντων) μέχρι σήμερα. Αυτή η διαπίστωση οδηγεί αναπόφευκτα σε μια ακόμη: όποιος ελέγχει το νερό, ελέγχει τη ζωή, ελέγχει τα πάντα.

Το νερό αντιμετωπίζεται ως κοινό αγαθό ανά τους αιώνες, από τα αρχαία χρόνια σε όλους τους πολιτισμούς του κόσμου και μέχρι σήμερα σε αρκετά μέρη του πλανήτη. Κι αυτό συνέβαινε και συμβαίνει όταν η διαχείρισή του είναι κοινωνική και αποκεντρωμένη σε επίπεδο κοινότητας με άμεση συμμετοχή των πολιτών, με ελεύθερη πρόσβαση για όλους και με σεβασμό στον κύκλο του νερού στη φύση[2].

Τι σχέση έχει το νερό με τον πόλεμο; Τραγικά μεγάλη.

Στο κείμενο αυτό εξετάζονται τρεις πλευρές του θέματος, που συνδέονται μεν μεταξύ τους, αλλά η ξεχωριστή παρουσίασή τους συμβάλλει σημαντικά στη συνολική προσέγγιση: α) πόλεμος για το νερό στο εσωτερικό των χωρών και σε παγκόσμια κλίμακα, που σχετίζεται με την ιδιωτικοποίηση του νερού, β) πόλεμος για το νερό μεταξύ κρατών και γ) το νερό ως πολεμικό όπλο.

Το Νερό ως Κοινό Αγαθό, πέρα από τις Εταιρίες και το Κράτος (έκδοση UnivSSE Coop)

Κώστας Νικολάου

“Το Νερό ως Κοινό Αγαθό, πέρα από τις Εταιρίες και το Κράτος”

Εκδόσεις Λαϊκό Πανεπιστήμιο Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας “UnivSSE Coop”

Θεσσαλονίκη

1^η έκδοση, Αύγουστος 2017

ISBN: 978-618-83341-0-6

176 σελίδες

16x23 εκ.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ του Oscar Olivera (Cochabamba, Bolivia)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΜΕΡΟΣ 1: ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

·   Ο κύκλος του νερού στη φύση και η επέμβαση της ανθρώπινης κοινωνίας: Ο κύκλος του νερού - Η ρύπανση του νερού - Η όξινη βροχή - Η αστική χρήση του νερού - Εννοιολογικός προσδιορισμός της ανθρώπινης επέμβασης στον κύκλο του νερού και στη φύση.

·  Το θεμελιώδες ερώτημα για το νερό: κοινό αγαθό ή εμπόρευμα; Η κατάσταση διεθνώς και το θεσμικό πλαίσιο - Το μοντέλο της σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού (ΣΔΙ) - Το μοντέλο της σύμπραξης δημόσιου–κοινοτικού (ΣΔΚ) - Μια ενδιαφέρουσα παρένθεση: Το εμφιαλωμένο νερό - Μια νέα απειλή για το νερό: οι διατλαντικές συμφωνίες της ΕΕ - Διαπιστώνοντας και καταλήγοντας.

·  Κριτική της πολιτικής οικονομίας του νερού και η συνεργατική εναλλακτική: Ιδιωτική διαχείριση: κέρδη για τις εταιρίες - Κρατική και αυτοδιοικητική διαχείριση: φόροι στους πολίτες - Δύο κρίσιμα ερωτήματα, που χρειάζονται καθαρές απαντήσεις - Η συνεργατική εναλλακτική από τη Θεσσαλονίκη. Δώδεκα βασικά σημεία - Ξεκαθαρίζοντας μερικά θεωρητικά ζητήματα για τους συνεταιρισμούς.

·   Η “σιωπηλή επανάσταση” χιλιάδων συνεταιρισμών νερού στον κόσμο: Αυστρία: Πάνω από 5.000 συνεταιρισμοί νερού - Δανία: Πάνω από 2.500 συνεταιρισμοί νερού - Φινλανδία: Περίπου 1.400 συνεταιρισμοί νερού - Ισπανία: Συνεταιρισμός νερού στη μέση του Εμφυλίου Πολέμου - ΗΠΑ: Σχεδόν 3.300 συνεταιρισμοί νερού - Καναδάς: Περίπου 200 συνεταιρισμοί νερού - Λατινική Αμερική: Οι μεγαλύτεροι στον κόσμο συνεταιρισμοί νερού σε αστικές περιοχές - Προς συνεταιρισμούς νερού κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας και άμεσης δημοκρατίας.

ΜΕΡΟΣ 2: ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ

·   Το Παγκόσμιο Εναλλακτικό Φόρουμ για το Νερό. Η διακήρυξη της Μασσαλίας: Διακήρυξη, Μασσαλία, 2012 - Οι συλλογικότητες απ’ όλο τον κόσμο, που έχουν υπογράψει τη Διακήρυξη.

·  Το Ευρωπαϊκό Κίνημα Νερού. Το Μανιφέστο της Νάπολης: Η Χάρτα της Νάπολης του Ευρωπαϊκού Κινήματος για το Νερό ως Κοινό Αγαθό - Οι συλλογικότητες-μέλη του Ευρωπαϊκού Κινήματος Νερού.

ΜΕΡΟΣ 3: ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ

·   Η Θεσσαλονίκη στο επίκεντρο των αγώνων: Οι πρώτοι αγώνες για το νερό - Η γέννηση της συνεργατικής πρότασης για να περάσει το νερό στα χέρια των πολιτών - Η δημιουργία των μη κερδοσκοπικών συνεταιρισμών - Η συνεργατική πρόταση με απλά λόγια, όπως κατατέθηκε - Η συνεργατική πρόταση στον αντίποδα της “θατσερικής ιδιωτικοποίησης” και του “λαϊκού καπιταλισμού” - Κοινωνική απήχηση και υποστήριξη της συνεργατικής πρότασης και ακύρωση του διαγωνισμού πώλησης της ΕΥΑΘ - Διεθνής απήχηση της συνεργατικής πρότασης και αλληλεγγύη.

·   Το ιστορικό δημοψήφισμα κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού: Η αρχική ιδέα και η απόφαση υλοποίησης - Η διοργάνωση - Η απόπειρα καταστολής - Η διεξαγωγή - Τι πέτυχε το δημοψήφισμα - Πολιτικές μετά το δημοψήφισμα.

·  Η Πανελλαδική Συμμαχία για το νερό. Δίκτυο κινημάτων και συλλογικοτήτων: Η 1η Πανελλαδική Συνάντηση, Θεσσαλονίκη, 2014 - Η 2η Πανελλαδική Συνάντηση, Βόλος, 2014 - Η 3η Πανελλαδική Συνάντηση, Αθήνα, 2016.

·     Κινήματα και συλλογικότητες στην Ελλάδα (παρουσιάζονται 47 εγχειρήματα).

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

         Το τέλος κάθε αυταπάτης ανάθεσης. Τώρα, το νερό στα χέρια των πολιτών.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

         (Περιλαμβάνονται 146 βιβλιογραφικές πηγές, για τις οποίες υπάρχουν παραπομπές στο βιβλίο).

Προσεγγίζοντας την συνεταιριστική εργασία στο πλαίσιο του κοινωνικού μετασχηματισμού

του Κώστα Νικολάου

Τι είναι ο αμειβόμενος εργαζόμενος συνεταιριστής, δηλαδή, το μέλος του συνεταιρισμού που εργάζεται και αμείβεται γι’ αυτό; Είναι αφεντικό ή μισθωτός υπάλληλος ή ταυτόχρονα αφεντικό και μισθωτός υπάλληλος ή αυτοαπασχολούμενος ή κάτι άλλο; Ποια είναι η κοινωνική σημασία της μη αμειβόμενης εργασίας, που ασκείται στο συνεταιρισμό (συνήθως ονομαζόμενη εθελοντική) και ποια η σχέση της με την αμειβόμενη; Πως σχετίζεται η φύση της εργασίας στο συνεταιρισμό με το μετασχηματιστικό κοινωνικό όραμα που φέρουν οι συνεταιρισμοί της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας;

Η φύση της εργασίας σε ένα συνεταιρισμό είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της κοινωνικής του ταυτότητας [1]. Δεν είναι απλά ένα οικονομικό ή τεχνικό ζήτημα. Όπως ένας συνεταιρισμός έχει διπλή φύση, οικονομική και κοινωνική, έτσι και η εργασία σε αυτόν δεν είναι απλά ένα οικονομικό του χαρακτηριστικό, αλλά και κοινωνικό. Εδώ το κοινωνικό νοείται με την καθολική (ολοκληρωμένη) έννοια του όρου, που περιλαμβάνει το οικονομικό, πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο και τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις.

Προς μια δημοκρατία των κοινών: Μια εισαγωγή

του Κώστα Νικολάου

Τα κοινά συνίστανται σε κάθε κοινό πόρο που είναι διαθέσιμος σε όλους και ως εκ τούτου υπάρχουν πολλοί τύποι κοινών αλλά βασικά δύο: φυσικοί και ανθρωπογενείς πόροι [1]. Είναι αγαθά που από κοινού αναπτύσσονται και συντηρούνται από μια κοινότητα και μοιράζονται σύμφωνα με κοινοτικά καθοριζόμενους κανόνες. Είναι τα πράγματα που κληρονομούμε και δημιουργούμε από κοινού. Συνίστανται σε δώρα της φύσης όπως ο αέρας, το νερό, οι ωκεανοί, η άγρια φύση, και κοινά "περιουσιακά στοιχεία" όπως το διαδίκτυο, τα ραδιοκύματα που χρησιμοποιούνται για τη μετάδοση και η δημόσια γη. Περιλαμβάνουν επίσης τις κοινές κοινωνικές μας δημιουργίες: βιβλιοθήκες, πάρκα, δημόσιους χώρους καθώς και επιστημονική έρευνα, δημιουργικά έργα και δημόσια γνώση, που έχουν συσσωρευτεί εδώ και αιώνες [2]. Όλοι αυτοί οι πόροι και τα αγαθά είναι κοινά και δεν ανήκουν ιδιωτικά σε κανέναν.

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ της Πανελλαδικής Δικτύωσης συνεργατικών εγχειρημάτων Κ.ΑΛ.Ο., Αθήνα, 11.6.2017

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΏΝ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

            Η Συνεργατική Κ.ΑΛ.Ο. δυναμώνει και αναπτύσσεται μέσα από δικτυώσεις με άλλα εγχειρήματα. Eίναι ένας τρόπος λειτουργίας που επιδιώκουμε να εμπνεύσει και να επηρεάσει και άλλους τομείς της οικονομίας.

            Συντονιζόμαστε για να δημιουργήσουμε ένα χώρο συνεύρεσης, ανταλλαγής πρακτικών, συνεργασιών και αυτοθέσμισης που θα προωθήσουν την υπόθεση της Κ.ΑΛ.Ο σε όλη την κοινωνία.

            Η Κ.ΑΛ.Ο συντίθεται από πολυποίκιλα ρεύματα και κινήματα όπως αυτό του Συνεταιριστικού κινήματος, της Ομότιμης παραγωγής, των Κοινών, των Πόλεων σε μετάβαση, του Ελεύθερου λογισμικού,  της Εργατικής αυτοδιαχείρισης, της Αυτάρκειας, της Κοινωνικά υποστηριζόμενης γεωργίας και είναι ικανή να βάλει το λιθαράκι της στο χτίσιμο μιας κοινωνικής αλλά και υλικής δύναμης, για μια κοινωνία όπου ο άνθρωπος θα μπαίνει πάνω από τα κέρδη.

Συγκροτούμε την Πανελλαδική Δικτύωση ΚΑΛΟ ως χώρο που:

Προς μια δημοκρατία των κοινών

"Προς μια δημοκρατία των κοινών: Προσεγγίσεις και αναζητήσεις" ήταν το θέμα συζήτησης, που έγινε στο πλαίσιο του 4ου Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας, Αθήνα (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο), 10.6.2017
Εισηγητές:
"Χειραφετώντας χωρικές πρακτικές και αστικά κοινά", Σταύρος Σταυρίδης, Καθηγητής, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
"Κοινά, οικολογική δημοκρατία και αλληλέγγυα οικονομία", Ruby Van der Wekken, Ίδρυμα Siemenpuu και Commons.fi, Φινλανδία
"Κινήματα για τα κοινά στην Τουρκία: Διλήμματα και δυνατότητες", Begüm Özden Fırat, Αναπλ. Καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπ. Καλών Τεχνών Μιμάρ Σινάν, Κωσταντινούπολη
Συντονισμός: Κώστας Νικολάου, Καθηγητής-Σύμβουλος Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πρόεδρος UnivSSECoop – Λαϊκό Πανεπιστήμιο Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας

Εναλλακτικά ΜΜΕ και Κ.ΑΛ.Ο.

"Αλλάζοντας τη δημοσιογραφία σε καιρούς κρίσης: Ελληνικά συλλογικά εγχειρήματα ενημέρωσης: φορείς και πόλοι ανάδειξης της Κ.ΑΛ.Ο." ήταν το θέμα συζήτησης, που έγινε στο πλαίσιο του 4ου Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας, Αθήνα (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο), 10.6.2017. Τη συζήτηση διοργάνωσαν η Εφημερίδα των Συντακτών (ΕΦ.ΣΥΝ) και το Λαϊκό Πανεπιστήμιο Κ.ΑΛ.Ο. (UnivSSE Coop).
Συντόνισαν ο Νικόλας Βουλέλης (ΕΦ.ΣΥΝ) και ο Κώστας Νικολάου (UnivSSE Coop).
Συμμετείχαν στη συζήτηση μεταξύ άλλων:  Press publica (Χρήστος Ζέρβας), 3point magazine (Κώστας Παπαντωνίου), Vmedia (Μενέλαος Αναγνώστου), Enallaktikos.gr (Ανδρέας Ρουμελιώτης), Αντιδραστήριο (Στέλιος Νικητόπουλος, Πάνος Κάσαρης), Μεταδεύτερο (Γιώργος Μητρόπουλος) Social press (Βασίλης Μαγγαδανέλης).

Η φύση και οι σχέσεις εργασίας στους συνεταιρισμούς

"Η φύση και οι σχέσεις εργασίας σε διαφορετικά είδη συνεταιρισμών" ήταν το θέμα συζήτησης, που έγινε στο πλαίσιο του 4ου Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας, Αθήνα (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο), 10.6.2017
Εισηγητές:
"Τα διαφορετικά μοντέλα συνεταιρισμών και η θέση των εργαζομένων", Nicole Alix,Πρόεδρος, La Coop des Communs, Γαλλία
"Εργατικό δίκαιο vs Συνεταιριστικό δίκαιο; Η θέση των εργαζομένων σε διαφορετικών ειδών συνεταιρισμούς", Hagen Henry, συνεργαζόμενος Καθηγητής και διευθυντής έρευνας Πανεπιστημίου Ελσίνκι Φινλανδία.
"Προσεγγίζοντας την συνεταιριστική εργασία στο πλαίσιο του κοινωνικού μετασχηματισμού", Κώστας Νικολάου, Καθηγητής-Σύμβουλος Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πρόεδρος UnivSSECoop – Λαϊκό Πανεπιστήμιο Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας, Ελλάδα
"Μορφές, φαινόμενα και προεκτάσεις του συνεταιριστικού τρόπου εργασίας", Γιώργος Πλουμπίδης: Dock – Συνεργατικός Χώρος για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία, Ελλάδα
Συντονισμός: Μιχάλης Τρεμόπουλος, Δικηγόρος, MSc Κοινωνικής Οικολογίας, τ. Ευρωβουλευτής, Γραμματέας ΠΡΩΣΚΑΛΟ, Ελλάδα

Το πρόγραμμα του 4ου Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου Κ.ΑΛ.Ο., Αθήνα, 9-11.6.2017

Από τις 9 έως τις 11 Ιουνίου 2017 η Αθήνα γίνεται η ευρωπαϊκή πρωτεύουσα της Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο). Στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας θα πραγματοποιηθεί το 4o Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας UniverSSE 2017, όπου θα γνωρίσουμε όλο το σύμπαν μιας οικονομικής και κοινωνικής πρακτικής που βρίσκεται τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο του διεθνούς δημόσιου διαλόγου.
Στο Universse2017 συμμετέχουν 30 αποστολές από όλη την Ευρώπη, συνεργατικά σχήματα και συνεταιρισμοί από όλη την Ελλάδα, αυτοοργανωμένες δομές, ακτιβιστές-τριες, οικονομολόγοι και διανοητές. Οι 40 ανοιχτές συζητήσεις ταξινομούνται σε 6+1 θεματικές:

1. Μορφές, πεδία και οπτικές της κοινωνικής αλληλέγγυας οικονομίας και του συνεργατισμού
2. Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή με φόντο την κλιματική αλλαγή.
3. Πρακτικές Κ.ΑΛ.Ο στην κοινωνική ένταξη με έμφαση στο προσφυγικό ζήτημα
4. Κοινωνική καινοτομία: Έρευνα, τεχνολογία, εκπαίδευση και εργαλεία για την Κ.ΑΛ.Ο.
5. Κοινά: Προσεγγίσεις και πρακτικές σε ψηφιακά, φυσικά, αστικά, πολιτιστικά
6. Δημόσιες πολιτικές ( αυτοδιοίκηση, εθνικές, ευρωπαϊκές ) για την Κ.ΑΛ.Ο: Ποιες, από ποιους, για ποιους;
7. Ελεύθερη Ζώνη

Την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση της διεθνούς αυτής συνάντησης έχουν αναλάβει συλλογικά οι εξής πρωτοβουλίες και δικτυώσεις:

Dock–Συνεργατικός Χώρος για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία
Η Εφημερίδα των Συντακτών
Κόμβος για την Κοινωνική Οικονομία, Ενδυνάμωση και Καινοτομία
Λαϊκό Πανεπιστήμιο Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας
Πανελλαδικό Συντονιστικό Αλληλέγγυων Σχολείων
ΠΡΩ.Σ.Κ.ΑΛ.Ο. – Πρωτοβουλία Συνεργασίας για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία
Συντονισμός ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ Αττικής
Φεστιβάλ Αλληλέγγυας και Συνεργατικής Οικονομίας.
RIPESS Europe

Το πλήρες πρόγραμμα του συνεδρίου:
https://universse2017.org/programma/

Το πλαίσιο του 4ου Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου Κ.ΑΛ.Ο., Αθήνα, 9-11.6.2017

1. Που, Πότε, Ποιες, Γιατί
Μεταξύ 9 και 11 Ιουνίου, θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο), το 4ο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία (Κ.Αλ.Ο.), με αφορμή και την 6η ετήσια συνέλευση του δικτύου RIPESS Europe. Στο συνέδριο θα πάρουν μέρος αποστολές από 20 ευρωπαϊκές χώρες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Κ.Αλ.Ο.
Η παρουσία δεκάδων ακτιβιστών, μελών εθνικών δικτυώσεων, συνεταιριστών και ερευνητών στην Αθήνα και η διαπιστωμένη ανάδυση, οι ανάγκες και η δυναμική της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, αποτελούν έναν πολλά υποσχόμενο συνδυασμό για τη διοργάνωση του συνεδρίου. Αποτελούν μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για ανταλλαγή εμπειριών, γνώσεων και πρακτικών, μια στιγμή συνάντησης του πολύμορφου γαλαξία των ενεργών στο χώρο της Κ.Αλ.Ο. εγχειρημάτων και στην αναζήτηση κοινών αφηγήσεων και στρατηγικών σε ελλαδικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

2. Διοργάνωση και Κάλεσμα
Την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση της διεθνούς αυτής συνάντησης έχουν αναλάβει συλλογικά οι εξής πρωτοβουλίες και δικτυώσεις:

• Dock–Συνεργατικός Χώρος για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία
• Η Εφημερίδα των Συντακτών
• Κόμβος για την Κοινωνική Οικονομία, Ενδυνάμωση και Καινοτομία
• Λαϊκό Πανεπιστήμιο Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας
• Πανελλαδικό Συντονιστικό Αλληλέγγυων Σχολείων
• ΠΡΩ.Σ.Κ.ΑΛ.Ο. – Πρωτοβουλία Συνεργασίας για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία
• Συντονισμός ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ Αττικής
• Φεστιβάλ Αλληλέγγυας και Συνεργατικής Οικονομίας.
• RIPESS Europe

6ο Περιβαλλοντικό Συνέδριο Μακεδονίας, 5-7 Μαΐου 2017, Θεσσαλονίκη

Η Ένωση Ελλήνων Χημικών – Περιφερειακό Τμήμα Κεντρικής & Δυτικής Μακεδονίας διοργανώνει το 6^ο Περιβαλλοντικό Συνέδριο Μακεδονίας από 5 έως 7 Μαΐου 2017 στο Συνεδριακό Κέντρο “Νικόλαος Γερμανός”, ΔΕΘ - HELEXPO. Συνδιοργανωτές του Συνεδρίου είναι οι φορείς: Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Κεντρικής Μακεδονίας, Τμήμα Χημείας ΑΠΘ, Συμβούλιο Περιβάλλοντος ΑΠΘ, Σύνδεσμος Χημικών Βόρειας Ελλάδας, Πανελλήνια Ένωση Εκπαιδευτικών για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Ελληνικό Δίκτυο Πράσινης Χημείας. Το συνέδριο είναι υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, του Δήμου Θεσσαλονίκης, του ΑΠΘ, του ΑΤΕΙΘ και του ΤΕΙΔΜ.

Το Περιβαλλοντικό Συνέδριο Μακεδονίας διοργανώνεται κάθε 3 χρόνια στη Μακεδονία και στοχεύει να αποτελεί ένα βήμα για τους επιστήμονες, μηχανικούς και εκπαιδευτικούς που δραστηριοποιούνται σε όλους τους τομείς του περιβάλλοντος, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην ολοκληρωμένη παρουσίαση του έργου που επιτελείται στην Ελλάδα, στην ανταλλαγή απόψεων, στην έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση κάθε ενδιαφερόμενου πολίτη, στη διατύπωση συμπερασμάτων και προτάσεων για την προστασία και αναβάθμιση του περιβάλλοντος με παράλληλη ενίσχυση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης.

Το Περιβαλλοντικό Συνέδριο Μακεδονίας χαρακτηρίζεται από: α) το ευρύ φάσμα των ειδικοτήτων των συγγραφέων, που συμμετέχουν στις επιστημονικές εργασίες, β) την παρουσίαση εργασιών από όλες τις περιφέρειες της Ελλάδας, γ) το ευρύ φάσμα των θεματικών ενοτήτων των ανακοινώσεων δ) την αξιοσημείωτη συμμετοχή στις ανακοινώσεις επιστημόνων-συγγραφέων από χώρες του εξωτερικού.

Οι 164 επιστημονικές εργασίες του 6^ου Συνεδρίου, στις οποίες συμμετέχουν 400 συγγραφείς, ταξινομήθηκαν σε ένδεκα θεματικές ενότητες: 1. Ατμόσφαιρα, 2. Νερά, 3. Αστικά Στερεά Απόβλητα, 4. Ενέργεια και Περιβάλλον, 5. Φυσικό Περιβάλλον και Οικοσυστήματα, 6. Υγεία και Περιβάλλον, 7. Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός και Διαχείριση, 8. Πράσινη Χημεία και Τεχνολογία, 9. Κατεργασία Νερού και Υγρών Αποβλήτων, 10. Αγροτικές Καλλιέργειες και Περιβάλλον, 11. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Ευαισθητοποίηση.

            Η Τελετή Έναρξης του συνεδρίου θα γίνει την Παρασκευή 5 Μαΐου 2017, ώρα 19.00 στο Συνεδριακό Κέντρο “Νικόλαος Γερμανός”, ΔΕΘ - HELEXPO.

Περισσότερες πληροφορίες για την Τελετή Έναρξης και το πλήρες Πρόγραμμα του Συνεδρίου υπάρχουν στον ιστότοπο: http://persynmak.blogspot.com/

Ο συνεργατικός κόσμος οργανώνεται πανελλαδικά

του Κώστα Νικολάου
στην "Εφημερίδα των Συντακτών", 27.3.2017

Πάνω από 10.000 μέλη διαφόρων σχημάτων συνεργατισμού έστειλαν 84 εκπροσώπους τους στην Πανελλαδική Συνάντηση συνεργατικών εγχειρημάτων Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο.), που πραγματοποιήθηκε στην Καρδίτσα στις 18 και 19 Μαρτίου 2017.

     Η συνάντηση αυτή ήταν το αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας 23 συνεργατικών εγχειρημάτων από όλη την Ελλάδα, που συνεδρίασαν τον Ιούνιο του 2016 στη Θεσσαλονίκη και απηύθυναν δημόσιο κάλεσμα για την πανελλαδική συνάντηση με σκοπό την δικτύωση, την κοινωνική και οικονομική αλληλοϋποστήριξη και την αλληλεγγύη των συνεργατικών εγχειρημάτων σε πανελλαδικό επίπεδο.

     Έτσι, στην Καρδίτσα συναντήθηκαν εκπρόσωποι συνεταιρισμών αγροτικών, γυναικείων, καταναλωτικών, αστικών, εργαζομένων, κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων (ΚοινΣΕπ), περιφερειακών και τοπικών συνεργατικών δικτύων, καθώς και άλλων συνεργατικών εγχειρημάτων.

Βιντεοσκοπημένες οι εργασίες της Πανελλαδικής Συνάντησης συνεργατικών εγχειρημάτων Κ.ΑΛ.Ο., Καρδίτσα, 18-19.3.2017

Βιντεοσκοπημένες οι εργασίες της Πανελλαδικής Συνάντησης συνεργατικών εγχειρημάτων Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο.), που πραγματοποιήθηκε στην Καρδίτσα στις 18 και 19 Μαρτίου 2017.

Θεματική συνεδρίαση 1 (Α΄μέρος). Τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα συνεργατικά εγχειρήματα (ΚΟΙΝΣΕΠ, συνεταιρισμοί κλπ.) στην προσπάθεια βιωσιμότητας και ανάπτυξής τους, οι ανάγκες τους και οι τρόποι αντιμετώπισής τους. Πως τα συνεργατικά εγχειρήματα μπορούν να διαμορφώσουν από τα κάτω μια κοινή στρατηγική και να συνεργαστούν μεταξύ τους και με άλλες μορφές σχημάτων ΚΑΛΟ, με στόχο την παραγωγή πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων για όλους (συνεργατικά σχήματα, κοινωνία, περιβάλλον); – Προτάσεις.

Θεματική συνεδρίαση 1 (Β΄μέρος). Τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα συνεργατικά εγχειρήματα (ΚΟΙΝΣΕΠ, συνεταιρισμοί κλπ.) στην προσπάθεια βιωσιμότητας και ανάπτυξής τους, οι ανάγκες τους και οι τρόποι αντιμετώπισής τους. Πως τα συνεργατικά εγχειρήματα μπορούν να διαμορφώσουν από τα κάτω μια κοινή στρατηγική και να συνεργαστούν μεταξύ τους και με άλλες μορφές σχημάτων ΚΑΛΟ, με στόχο την παραγωγή πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων για όλους (συνεργατικά σχήματα, κοινωνία, περιβάλλον); – Προτάσεις.

Θεματική συνεδρίαση 2. Ποια είναι η κατάλληλη πανελλαδική οργανωτική μορφή διαμόρφωσης και υλοποίησης της συνεργασίας και της κοινής στρατηγικής; - Προτάσεις

Συνεδρίαση 3. Ολοκλήρωση εργασιών της πανελλαδικής συνάντησης. Συγκρότηση ομάδων εργασίας

4ο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Κ.ΑΛ.Ο., Αθήνα, 9-11 Ιουνίου 2017

Το 4ο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα στις 9-11 Ιουνίου 2017, σύμφωνα με την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του RIPESS Europe (Réseau Intercontinental pour la Promotion de l’Économie Sociale et Solidaire) - Διηπειρωτικό Δίκτυο Προώθησης της Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας - Παράρτημα στην Ευρώπη.

Την ελληνική οργανωτική ομάδα συγκροτούν μέλη από τα παρακάτω εγχειρήματα:

(από Αθήνα):

• Dock - Συνεργατικός Χώρος για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία
• Κόμβος για την Κοινωνική Οικονομία, Καινοτομία και Ενδυνάμωση
• Φεστιβάλ Συνεργατικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας
• Συντονισμός ΚοινΣΕπ Αθήνας
• Πανελλαδικό Συντονιστικό Αλληλέγγυων Σχολείων

(από Θεσσαλονίκη):

• ΠΡΩ.Σ.Κ.ΑΛ.Ο. - Πρωτοβουλία Συνεργασίας για την Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία
• Λαϊκό Πανεπιστήμιο Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας .

Πανελλαδική συνάντηση Κ.ΑΛ.Ο., Καρδίτσα, 18-19 Μαρτίου 2017

Πανελλαδική Συνάντηση συνεργατικών εγχειρημάτων

Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο.)

Καρδίτσα, 18-19 Μαρτίου 2017

ΚΑΛΕΣΜΑ

Τα συνεργατικά εγχειρήματα που υπογράφουμε παρακάτω θεωρούμε ότι τα συνεργατικά εγχειρήματα Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας (Κ.ΑΛ.Ο.) στην Ελλάδα, παρά το σημαντικά μεγάλο αριθμό τους και τη συνεπαγόμενη δυναμική τους, δρουν με μικρή δικτύωση μεταξύ τους και κατά συνέπεια με μικρή κοινωνική και οικονομική αποτελεσματικότητα.

Από την άλλη πλευρά, βλέπουμε απόπειρες προώθησης μιας πολιτικής θεώρησης της ΚΑΛΟ ως «μπάλωμα» στις αδυναμίες του υπάρχοντος συστήματος, απονεύρωσής της από οτιδήποτε εναλλακτικό φέρνει και φυσικά, πλήρους ενσωμάτωσής της.

Για μας η δικτύωση, η κοινωνική και οικονομική αλληλοϋποστήριξη και αλληλεγγύη των συνεργατικών εγχειρημάτων ΚΑΛΟ αποτελεί πρώτη και άμεση αναγκαιότητα και προτεραιότητα, τόσο για την περαιτέρω ανάπτυξη και ενδυνάμωση των ίδιων των εγχειρημάτων όσο και της ΚΑΛΟ.

Για τους λόγους αυτούς παίρνουμε την πρωτοβουλία να καλέσουμε Πανελλαδική Συνάντηση όλων των συνεργατικών εγχειρημάτων ΚΑΛΟ στις 18-19 Μαρτίου 2017 στην Καρδίτσα, με ένα πλαίσιο, που θα συζητηθεί και συνδιαμορφωθεί «από τα κάτω», δηλαδή, από τα μέλη όλων των εγχειρημάτων, που θα συμμετάσχουν στη συνάντηση. Σ' αυτή οι εξουσιοδοτημένοι εκπρόσωποι των εγχειρημάτων θα συνδιαμορφώσουν το τελικό πλαίσιο και το οργανωτικό σχήμα της δικτύωσης. Με την πραγματοποίηση της Πανελλαδικής Συνάντησης, η ομάδα πρωτοβουλίας καταργείται αυτοδίκαια.

Εκπομπή-αυτοπροσωπογραφία στον 9,58 FM

http://webtv.ert.gr/ert3/01fev2017-xenodochio-9-58-kostas-nikolaou/

Ηχογραφημένη μια εκπομπή-αυτοπροσωπογραφία του Κώστα Νικολάου, περιβαλλοντολόγου και συνεργατιστή, στο "Ξενοδοχείο" του 9,58 Fm της ΕΡΤ3, που μεταδόθηκε από κοινού με τον 102 Fm στις 1.2.2017. Πρόσκληση και υποδοχή η Φωτεινή Μπαλογιάννη.
Το αρχείο της ηχογραφημένης εκπομπής είναι στη διεύθυνση:
http://webtv.ert.gr/ert3/01fev2017-xenodochio-9-58-kostas-nikolaou/

Μεγαλώνει η ανισότητα πλούτου με την κρίση

Σχήμα 1. Η παγκόσμια πυραμίδα του πλούτου

του Κώστα Νικολάου

Η προϋπάρχουσα ανισότητα πλούτου μεταξύ κατοίκων μιας χώρας, μεταξύ χωρών και μεταξύ περιοχών των πλανήτη, μεγαλώνει ακόμα περισσότερο με την κρίση. Ο πλούτος συσσωρεύεται όλο και περισσότερο σε ελάχιστα χέρια.

Σήμερα (2016), στην παγκόσμια πυραμίδα πλούτου, το 0,7% του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού κατέχει σχεδόν το μισό του παγκόσμιου πλούτου (για την ακρίβεια το 45,6%) έχοντας πλούτο ανά ενήλικα πάνω από 1.000.000 δολάρια. Στη βάση της πυραμίδας, το 73,2% του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού κατέχει μόνο το 2,4% του παγκόσμιου πλούτου, έχοντας πλούτο ανά ενήλικα κάτω από 10.000 δολάρια (βλ. Σχήμα 1).

Στην ευρωπαϊκή πυραμίδα πλούτου, το 1,7% του ευρωπαϊκού ενήλικου πληθυσμού κατέχει πλούτο ανά ενήλικα πάνω από 1.000.000 δολάρια, ενώ στη βάση της πυραμίδας, το 48,7% του ευρωπαϊκού ενήλικου πληθυσμού κατέχει πλούτο ανά ενήλικα κάτω από 10.000 δολάρια (βλ. Σχήμα 2).

Αν παρόλα αυτά δεν απελπίζομαι, συμβαίνει μόνο επειδή ακριβώς η απελπιστική κατάσταση είναι που με γεμίζει με ελπίδα

"..... Κανένας άνθρωπος δεν απελπίζεται εξ ολοκλήρου, ακόμη και αν για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα συνεχίζει να ελπίζει απλώς από βλακεία, αλλά μια μέρα, μετά από πολλά χρόνια, θα γίνει ξαφνικά σοφός και θα εκπληρώσει όλους τους ευσεβείς πόθους του .....
..... Η αυτοπεποίθηση του ανθρώπινου όντος, η ελευθερία, πρέπει πρώτα απ' όλα να προκαλέσει και πάλι τις καρδιές των ανθρώπων. Μόνο αυτό το συναίσθημα, που εξαφανίστηκε από τον κόσμο μαζί με τους Έλληνες ..... μπορεί να μετασχηματίσει και πάλι την κοινωνία σε μια κοινότητα ανθρώπων ενωμένων για τους υψηλότερους στόχους τους, σε μια δημοκρατία .....
..... Αν παρόλα αυτά δεν απελπίζομαι, συμβαίνει μόνο επειδή ακριβώς η απελπιστική κατάσταση είναι που με γεμίζει με ελπίδα. Δεν μιλώ για την ανικανότητα των κυρίαρχων και για την αδιαφορία των υπηρετών και των υποκειμένων, που αφήνουν τα πάντα να συμβούν ..... αν και τα δύο μαζί θα αρκούσαν ήδη να επιφέρουν μια καταστροφή .....
..... Το σύστημα της ιδιοκτησίας και της εκμετάλλευσης των ανθρώπων, ωστόσο, οδηγεί ..... σε ρήξη μέσα στη σημερινή κοινωνία, μια ρήξη που το παλαιό σύστημα δεν είναι ικανό να θεραπεύσει, γιατί αυτό δεν θεραπεύει και δεν δημιουργεί καθόλου, αλλά μόνο υπάρχει και καταναλώνει. Όμως, η ύπαρξη ανθρώπων που υποφέρουν, που σκέπτονται, και σκεπτόμενων ανθρώπων, που καταπιέζονται, θα γίνει αναπόφευκτα δυσάρεστη και δύσπεπτη για τον ζωώδη κόσμο του φιλισταϊσμού, που παθητικά και απερίσκεπτα καταναλώνει ....."

Πηγή: K. Marx, Letter to Arnold Ruge, Cologne, May 1843 (Letters from the Deutsch-Französische Jahrbücher*)
* Στο Παρίσι, ο Arnold Ruge και ο Karl Marx ίδρυσαν και ήταν συν-εκδότες της "Deutsch-Französische Jahrbücher", μαζί με τον Ludwig Feuerbach και τον Mikhail Bakunin.