Μεγαλώνει η ανισότητα πλούτου με την κρίση

Σχήμα 1. Η παγκόσμια πυραμίδα του πλούτου

του Κώστα Νικολάου

Η προϋπάρχουσα ανισότητα πλούτου μεταξύ κατοίκων μιας χώρας, μεταξύ χωρών και μεταξύ περιοχών των πλανήτη, μεγαλώνει ακόμα περισσότερο με την κρίση. Ο πλούτος συσσωρεύεται όλο και περισσότερο σε ελάχιστα χέρια.

Σήμερα (2016), στην παγκόσμια πυραμίδα πλούτου, το 0,7% του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού κατέχει σχεδόν το μισό του παγκόσμιου πλούτου (για την ακρίβεια το 45,6%) έχοντας πλούτο ανά ενήλικα πάνω από 1.000.000 δολάρια. Στη βάση της πυραμίδας, το 73,2% του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού κατέχει μόνο το 2,4% του παγκόσμιου πλούτου, έχοντας πλούτο ανά ενήλικα κάτω από 10.000 δολάρια (βλ. Σχήμα 1).

Στην ευρωπαϊκή πυραμίδα πλούτου, το 1,7% του ευρωπαϊκού ενήλικου πληθυσμού κατέχει πλούτο ανά ενήλικα πάνω από 1.000.000 δολάρια, ενώ στη βάση της πυραμίδας, το 48,7% του ευρωπαϊκού ενήλικου πληθυσμού κατέχει πλούτο ανά ενήλικα κάτω από 10.000 δολάρια (βλ. Σχήμα 2).

Αν παρόλα αυτά δεν απελπίζομαι, συμβαίνει μόνο επειδή ακριβώς η απελπιστική κατάσταση είναι που με γεμίζει με ελπίδα

"..... Κανένας άνθρωπος δεν απελπίζεται εξ ολοκλήρου, ακόμη και αν για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα συνεχίζει να ελπίζει απλώς από βλακεία, αλλά μια μέρα, μετά από πολλά χρόνια, θα γίνει ξαφνικά σοφός και θα εκπληρώσει όλους τους ευσεβείς πόθους του .....
..... Η αυτοπεποίθηση του ανθρώπινου όντος, η ελευθερία, πρέπει πρώτα απ' όλα να προκαλέσει και πάλι τις καρδιές των ανθρώπων. Μόνο αυτό το συναίσθημα, που εξαφανίστηκε από τον κόσμο μαζί με τους Έλληνες ..... μπορεί να μετασχηματίσει και πάλι την κοινωνία σε μια κοινότητα ανθρώπων ενωμένων για τους υψηλότερους στόχους τους, σε μια δημοκρατία .....
..... Αν παρόλα αυτά δεν απελπίζομαι, συμβαίνει μόνο επειδή ακριβώς η απελπιστική κατάσταση είναι που με γεμίζει με ελπίδα. Δεν μιλώ για την ανικανότητα των κυρίαρχων και για την αδιαφορία των υπηρετών και των υποκειμένων, που αφήνουν τα πάντα να συμβούν ..... αν και τα δύο μαζί θα αρκούσαν ήδη να επιφέρουν μια καταστροφή .....
..... Το σύστημα της ιδιοκτησίας και της εκμετάλλευσης των ανθρώπων, ωστόσο, οδηγεί ..... σε ρήξη μέσα στη σημερινή κοινωνία, μια ρήξη που το παλαιό σύστημα δεν είναι ικανό να θεραπεύσει, γιατί αυτό δεν θεραπεύει και δεν δημιουργεί καθόλου, αλλά μόνο υπάρχει και καταναλώνει. Όμως, η ύπαρξη ανθρώπων που υποφέρουν, που σκέπτονται, και σκεπτόμενων ανθρώπων, που καταπιέζονται, θα γίνει αναπόφευκτα δυσάρεστη και δύσπεπτη για τον ζωώδη κόσμο του φιλισταϊσμού, που παθητικά και απερίσκεπτα καταναλώνει ....."

Πηγή: K. Marx, Letter to Arnold Ruge, Cologne, May 1843 (Letters from the Deutsch-Französische Jahrbücher*)
* Στο Παρίσι, ο Arnold Ruge και ο Karl Marx ίδρυσαν και ήταν συν-εκδότες της "Deutsch-Französische Jahrbücher", μαζί με τον Ludwig Feuerbach και τον Mikhail Bakunin.