Πάμε σαν άλλοτε: Κοινωνικός και αλληλέγγυος καταναλωτικός συνεταιρισμός

του Κώστα Νικολάου

Δραματική μείωση εισοδημάτων, αύξηση ανεργίας και φτώχειας και ταυτόχρονα οι τιμές των βασικών προϊόντων στα ύψη με αμφιβολία για την ποιότητά τους ένεκα ασύδοτης κερδοσκοπίας, αποτελούν το βασικό σκηνικό της καθημερινότητας, που διαμορφώνεται από την ανεξέλεγκτη ελευθερία των ιδιωτικών εταιρειών και ιδιωτικοποίηση των κοινών αγαθών, μιας βασικής επιλογής της κυρίαρχης νεοφιλελεύθερης πολιτικής.

Ένας παλιός αντάρτης λέει ότι παρόμοια ασυδοσία στην κερδοσκοπία μονάχα με τη μαύρη αγορά της Κατοχής μπορεί να συγκριθεί και θυμίζει ότι αυτό που κάνανε πρώτα απ’ όλα, ήταν να οργανώσουν παντού καταναλωτικούς συνεταιρισμούς με προϊόντα απ’ ευθείας από τους παραγωγούς, παρακάμπτοντας μεσάζοντες και μαυραγορίτες. Ο συνεργατισμός ήταν προτεραιότητα στις αντιστασιακές διακηρύξεις και στις αποφάσεις της ΠΕΕΑ (Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης).

Η συλλογική ιστορική μνήμη υπάρχει. Στο τεράστιο κενό παραγωγής και αναπαραγωγής της κοινωνίας, που δημιουργεί η σημερινή κρίση του συστήματος και ο αδιάρρηκτα δεμένος νεοφιλελευθερισμός, οι εκτοπιζόμενοι από την κρίση πολίτες συναντώνται, αυτοοργανώνονται αμεσοδημοκρατικά χωρίς ανάθεση σε άλλους της διαχείρισης, δημιουργούν δικούς τους θεσμούς χωρίς εξαρτήσεις από κράτος - ιδιωτικές εταιρείες - κόμματα, δημιουργούν νέες κοινωνικές σχέσεις.

Ξεκίνησαν με το «κίνημα της πατάτας», πέρασαν στις «αγορές χωρίς μεσάζοντες» και άρχισαν πλέον να οργανώνονται συστηματικά με τα συνεργατικά παντοπωλεία. Όχι σαν φιλανθρωπία ή ελεημοσύνη, όπου ο ισχυρός από τα πάνω βοηθάει τους αδύναμους, αλλά σαν ένα κίνημα αντίστασης στην κοινωνική καταστροφή και ταυτόχρονα δημιουργίας από τα κάτω μιας κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το μη κερδοσκοπικό συνεταιριστικό παντοπωλείο “Βίος Coop” στη Θεσσαλονίκη, το μαζικότερο ίσως σήμερα. Μόλις άνοιξε με συνθήματα όπως «παίρνουμε την τροφή μας στα δικά μας χέρια με προϊόντα υψηλής ποιότητας σε χαμηλές και δίκαιες τιμές, δεν κερδοσκοπούμε, επιστρέφουμε τα όποια πλεονάσματα σ’ αυτούς που τα έχουν παράγει», δημιουργεί κλίμα ενθάρρυνσης δίνοντας το παράδειγμα του εφικτού.

Πάμε σαν άλλοτε λοιπόν και ακόμα καλύτερα, αποδεικνύοντας ότι ένας άλλος κόσμος είναι πλέον εδώ.

Βιβλιογραφικές πηγές:

1. Ανοιχτό Δίκτυο για την Απευθείας Διάθεση Προϊόντων στη Θεσσαλονίκη, Διακήρυξη Αρχών, http://anoixtodiktio.gr
2. Βίος Coop, Άνοιξε το πρώτο συνεταιριστικό μη κερδοσκοπικό παντοπωλείο στη Θεσσαλονίκη, Κοινωνικός Καταναλωτικός Συνεταιρισμός Θεσσαλονίκης,19.12.2013, www.bioscoop.gr
3. Νικολάου Κ., Από το κίνημα της πατάτας στο συνεταιριστικό παντοπωλείο, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία,4.1.2014. Επίσης στο: Διαλεκτικά, 8.1.2014, www.dialektika.gr
4. Νικολάου Κ., Συνεργατισμός: Ένας υπαρκτός κόσμος αντίστασης, κοινωνικής αλληλεγγύης και δημιουργίας, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 1.12.2013. Επίσης στο: Διαλεκτικά, 1.12.2013, www.dialektika.gr
5. Νικολάου Κ., Ακρίβεια, κρίση και αλληλέγγυοι κοινωνικοί καταναλωτικοί συνεταιρισμοί, Διαλεκτικά, 2.11.2012, www.dialektika.gr
6. Νικολάου Κ., Επιστήμη και κρίση: Προσεγγίζοντας την κοινωνικά δίκαιη έξοδο, Διαλεκτικά,10.12.2011, www.dialektika.gr

 ________________________________________

Το κείμενο αυτό αποτελεί αναδημοσίευση ομότιτλου άρθρου, που δημοσιεύθηκε στην "Εφημερίδα των Συντακτών", 26.1.2014 (http://www.efsyn.gr/?p=169074), συμπληρωμένο με βιβλιογραφικές πηγές.