Η Θεσσαλονίκη είναι στενά συνδεδεμένη ιστορικά με τη Διεθνή Έκθεση (ΔΕΘ). Όταν δημιουργήθηκε η ΔΕΘ το 1926, ήταν έξω από την πόλη, διότι έτσι μπορεί να αναπτυχθεί ένας εκθεσιακός χώρος. Σήμερα όμως βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Πρόκειται για τεράστιο λάθος κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό. Λάθος και στους τρεις πυλώνες της βιωσιμότητας.
Η σημερινή συγκυρία της οικονομικής κρίσης (επιβαρυμένη και με την πανδημία), με μείωση εισοδημάτων, μείωση δημόσιων δαπανών, αύξηση ανεργίας σε συνδυασμό με την υπάρχουσα χαμηλή ποιότητα ζωής στην πόλη, απειλούν την υγεία και την ίδια τη ζωή των κατοίκων. Περίπου 1.000 πολίτες της Θεσσαλονίκης πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο, ένεκα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, με βάση διεθνώς αποδεκτούς αλγόριθμους του Π.Ο.Υ.
Παράλληλα, το πράσινο στην πόλη κυμαίνεται σε απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα (4-8 φορές κάτω από τις διεθνείς προδιαγραφές), παρόλο που είναι αποδεδειγμένο ότι κατάλληλες ζώνες πρασίνου (πχ αστικά πάρκα) μπορούν να μειώσουν τους ατμοσφαιρικούς ρύπους από 30 μέχρι 60%.
Η σημαντικότερη υπάρχουσα δίοδος της θαλάσσιας καθώς και της απόγειας αύρας για τον αερισμό και τη διασπορά των ρύπων στο κέντρο της πόλης, είναι η περιοχή Λευκού Πύργου - ΧΑΝΘ - ΔΕΘ - Πανεπιστημίου. Η διασφάλιση αυτής της διόδου χωρίς επιπλέον δόμηση, με αύξηση του πρασίνου και κατάλληλες χρήσεις γης αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα. Για να επιτευχθεί αυτό, η μοναδική λύση είναι η μετατροπή του χώρου της ΔΕΘ σε ένα μεγάλο Μητροπολιτικό Πάρκο, με κυρίαρχο το πράσινο. Η ανέγερση κτιρίων σε αυτή την περιοχή της Θεσσαλονίκης δημιουργεί ένα ακόμα φράγμα στον αερισμό του κέντρου της πόλης.
Σε αυτό το συμπέρασμα για τη ΔΕΘ κατέληξε ο σχεδιασμός της μητροπολιτικής περιοχής Θεσσαλονίκης (που έγινε για πρώτη φορά στην ιστορία της πόλης), στον οποίο συμμετείχαν δεκάδες επιστήμονες μέσα από τεκμηριωμένη επιστημονική ανάλυση και στη συνέχεια, μέσα από ευρύτατη δημόσια διαβούλευση και σύγκλιση της κοινωνίας της πόλης.
Αυτός ο μητροπολιτικός σχεδιασμός αποτυπώθηκε στο νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Θεσσαλονίκης ορίζοντας ότι: «το Μητροπολιτικό Πάρκο πολιτισμού και πρασίνου Θεσσαλονίκης (ΜΠΘ) εκτείνεται στις περιοχές Λευκού Πύργου, πάρκου ΧΑΝΘ – Θεάτρου Κήπου – Βασιλικού Θεάτρου, Αρχαιολογικού Μουσείου, χώρου ΔΕΘ, Πανεπιστημίων, Γ’ Σώματος Στρατού, Πεδίου του Άρεως, με εκτόνωση στην περιοχή της Ευαγγελίστριας και τους Κήπους του Πασά. Ο περιβαλλοντικός σχεδιασμός του ΜΠΘ στοχεύει στη διασφάλιση της συνέχειας μεταξύ της ακτής και του περιαστικού δάσους, μέσω διαδρόμων πρασίνου και αδόμητων ή αραιοδομημένων περιοχών, ώστε να εξασφαλίζεται ο αερισμός του κέντρου της Θεσσαλονίκης, να εκτονώνεται το φαινόμενο της αστικής νησίδας θερμότητας και να προστατεύεται η αστική οικολογία». Στο ίδιο ακριβώς συμπέρασμα κατέληξε και το ολοκληρωμένο Στρατηγικό και Επιχειρησιακό Σχέδιο για το Πράσινο στη Θεσσαλονίκη (που έγινε επίσης για πρώτη φορά).
Με δεδομένο ότι η σημερινή ΔΕΘ δεν μπορεί να ανταποκριθεί πλέον στον ρόλο της (διαθέτει 40 στρ. εκθεσιακών χώρων σε σύνολο 176 στρ., που δεν επαρκούν ούτε για τις ανάγκες της έκθεσης Agrotica), ο μητροπολιτικός σχεδιασμός κατέληξε στον «σχεδιασμό και υλοποίηση της μετεγκατάστασης της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) στη Δυτική Περιοχή Θεσσαλονίκης».
Κι όμως, αντ’ αυτού προωθείται μια δήθεν ανάπλαση της ΔΕΘ, η οποία δεν μειώνει τη συνολική δόμηση, αλλά αντίθετα αυξάνει το ποσοστό κάλυψης με κτιριακές εγκαταστάσεις (από 42% σε 50%), δεν βελτιώνει τους εκθεσιακούς χώρους, αλλά αντίθετα, με νέο φαραωνικό εμπορικό κέντρο και ξενοδοχείο (ψηλότερο κι από τον Λευκό Πύργο) δημιουργεί ευκαιρίες κερδοσκοπίας σε μια περιοχή-φιλέτο του κέντρου της πόλης. Δεν συνάδει με τον μητροπολιτικό σχεδιασμό της Θεσσαλονίκης ούτε είναι προϊόν κάποιου ευρύτερου σχεδιασμού. Είναι προϊόν εξοστρακισμού της επιστήμης και αδιαφορίας για το αν οι πολίτες μπορούν να αναπνεύσουν καθαρό αέρα.
Μέχρι τώρα, δεκάδες πανεπιστημιακοί, καθώς και επτά δήμοι της Θεσσαλονίκης, που αντιπροσωπεύουν πάνω από τον μισό πληθυσμό της περιοχής, τοποθετούνται υπέρ του μητροπολιτικού πάρκου στη ΔΕΘ και της μετεγκατάστασής της στα δυτικά εκτός πόλης.
Η επιστήμη μας δίνει εργαλεία για να ανασάνουμε μεν, αλλά η υπόθεση του μητροπολιτικού πάρκου αφορά όλους τους πολίτες και άρα, στα δικά τους χέρια είναι που πρέπει να περάσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου